نگاهی به پیدایش صنعت لوله و اتصالات پلی‌اتیلن

در نوامبر سال 1953 پروفسور کارل زیگلر و همکارانش موفق به پلیمریزاسیون اتیلن در حضور یک کاتالیست ارگانو-متالیک در شرایط فشار و دمای پایین شدند. پروفسور زیگلر به همراه شیمیدان ایتالیایی جولیو ناتا در سال 1963 به خاطر این کشف موفق به دریافت جایزه نوبل شیمی شدند. تنها یک ماه پس از این کشف؛ دکتر اتوهورن مدیر تحقیقات کارخانه شیمیایی هوخست نمونه‌های اولیه پلی‌اتیلن را برای انجام آزمون و ارزیابی دریافت کرد. اولین کارخانه آزمایشی تولید پلی‌اتیلن با ظرفیت 10 تن در ماه در اوایل سال 1954 در شهر فرانکفورت آلمان تأسیس شد.
در سال 1958 تولید جهانی پلی‌اتیلن به 17000 تن در سال و در سال 1962 میلادی به 200/000 تن در سال رسید و لایسنس‌های مختلف تولید پلی‌اتیلن در دما و فشار پایین در 19 نقطه مختلف اروپا و 17 نقطه آمریکا و ژاپن واگذار شد. در حال حاضر در دنیا سالیانه حدود 28 میلیون تن انواع پلی‌اتیلن تولید می‌شود که حدود 4 میلیون تن از آن برای تولید لوله‌های پلی‌اتیلن به کار می‌رود.
در اوایل دهه 50 خورشیدی یعنی کمی کمتر از دو دهه پس از تولد پلی‌اتیلن سنگین برای نخستین بار در ایران لوله‌های پلی‌اتیلن تولید شد و صنعت لوله پلی‌اتیلن پا گرفت و بسیار پرشتاب بالید و رشد کرد.
در ابتدای کار به کارگیری از لوله‌های پلی‌اتیلن برای اجرای سیستم‌های آبیاری و آبرسانی در دستور کار قرار داده شد و پروژه‌های بسیاری در آن زمان با استفاده از لوله‌های پلی‌اتیلن انجام پذیرفت. امروز که به پشت سر نگاه می‌کنیم؛ وقتی چشم‌انداز سبز دشت مغان را می‌بینیم؛ جیرفت و جهرم و فسا را تماشا می‌کنیم؛ تاریخ پنج دهه همت لوله پلی‌اتیلن برایمان زنده می‌شود.
در اینجا باید یاد کنیم از نسل نخست و بنیانگذاران این صنعت؛ آنان که با تشنگی پیر شدند، باید به همت والای همه یاران و همکاران درود فرستاد. بی‌شک نامشان می‌ماند و به یقین آنها بخشی از تاریخ این سرزمین هستند. یاد می‌کنیم از بنیانگذاران شرکت‌های تولیدی‌ وسایل آبیاری‌وآبرسانی اصفهان IEM ، ایران دریپ پلی‌لن، پلی پرودکس، پلی‌رانکو، زرخیزان و PES (پی‌ای‌اس) که نخستین گام‌ها را در راه‌ آبادی سرزمین‌مان برداشته‌اند و یاد می‌کنیم از تمام کارگران گمنام محلی در همه گوشه‌های این خاک که دست صنعتگران لوله و اتصالات پلی‌اتیلن را در روزهای سخت گرفتند.